مصحف ایران

مصحف ایران مجموعه ­ای شامل یکصد و هشتاد و دو نسخه خطی کلام الله مجید می­باشد که در طول هزار سال (از قرن چهارم تا چهاردهم هجری قمری) توسط هنرمندان ایرانی به کتابت درآمده است. ترتیب درج آیات و انتخاب نسخه­ ها و سوره ­ها در این مجموعه به گونه­ ای است که در نهایت قرآن کاملی را مانند نسخه­ های خطی و چاپی جهان ، تشکیل می دهد؛ اگر چه صفحات آن در طول هزار سال توسط کاتبان و نقاشان و تذهیب­ کاران متعددی خطاطی و تزئین شده است.

این مجموعه در دو مجلد گالینگور و طلاکوب در ۱۶۰۰ صفحه ، و به صورت گلاسه تمام رنگی و زرین ، توسط مؤسسه انتشارات مانوسکا و در کلن آلمان ، انتشار یافته است . بررسی و انتخاب نسخه­ ها و ترتیب نگارش آیات توسط مرحوم استاد سید محمدباقر نجفی شوشتری ، در طی مدت بیست و پنج سال ، از میان صدها نسخه قرآن خطی یا هزاران صفحه موجود در کتابخانه­ های کشور انجام شده است. ایشان بیش از یکصد و هشتاد و دو نسخه خطی قرآن را ، که هر یک در دورانی به سبکی خاص به کتابت درآمده است و متعلق به کتابخانه ­ای است ، بررسی کرده و قطعات برگزیده را در دو جلد به صورت کامل و مرتب جای داده تا نمونه هایی از سبک های هنری کتابت قرآن را ، در طول هزاران سال به نمایش بگذارد. انتشار این مجموعه هفت سال طول کشیده و در تدوین این مجموعه تلاش شده است تا سبک­های مختلف هنری در زمینه­ های تذهیب ، خطاطی ، تزئین جلد ، همچنین سیر تحولات و تغییرات آنها ، نشان داده شود.

همچنین سعی بر این بوده است تا نمونه­ هایی که با گل و بوته و نقش­های هندسی زرین تزئین شده اند. در میان صـفحات به نمایش درآیند. از این لـحاظ ، می­توان این مجموعه را به عنوان نمونه ­ای جامع و بی­ بدیل از هنر صفحه ­پردازی مسلمانان به فرهنگ­شناسان و هنرشناسان عالم اسلام و علاقه­ مندان شناخت آثار هنری ملت ها معرفی کرد.

مصحف ایران ، علاوه بر ارزش معنوی و روحانی ، می­توانند از نظر کتابت آیات الهی به عنوان مجموعه­ ای تاریخی – هنری به شمار آید و به عنوان یک مرجع مهم فرهنگی ، در مطالعات هنر ایرانی و فرهنگ اسلامی مورد استفاده قرار گیرد . این مجموعه ارزشمند از نسخه­ های خطی آیات قرآنی که هرگز تجدید چاپ نخواهد شد ، توجه ویژه علاقه­ مندان و مجموعه­ داران آثار هنری را به خود جلب نموده است.